algemeen
Dit fresco in de rechterbovenhoek van de apsis naast het centrale raam is het pendant van de vorige afbeelding. Al schrijvend krijgt Augustinus een visioen van Hieronymus. De voorstelling is overbekend. De manier waarop Augustinus hier aan zijn schrijftafel zit, lijkt veel op de afbeeldingen die we kennen van evangelisten, van schrijvende pausen en van studerende adellijke figuren in hun studeerkamer. Mede daardoor moeten we deze afbeelding in een groter verband zien.
specifiek
Hieronymus, een andere grote kerkvader, en Augustinus hebben elkaar met grote regelmaat geschreven. Uit de brieven blijkt wederzijds respect hoewel beide bijbelkenners het niet altijd met elkaar eens waren.
Volgens de overlevering zou Augustinus, schrijvende in trance, een verschijning hebben gehad van Hieronymus, die hem zegende en aanmoedigde onverschrokken door te gaan. We zien hoe Augustinus in zijn cel, gekleed als Augustijn, maar met bisschopsmantel en mijter, bezig is met het schrijven van een preek of een verhandeling. Enigszins verrast kijkt hij omhoog, waar hij in het blauw van de hemel de nauwelijks zichtbare zegende hand van Hieronymus ziet.
De hand van Hieronymus mag dan nauwelijks zichtbaar zijn, goed zichtbaar zijn alle verwijzingen naar de geleerdheid van Augustinus. De boeken in de schappen in de muur en in zijn schrijftafel, het openstaande boek op zijn tafel, de uitgerolde brief, de inktpot, de schrijfveer en de zandloper. Al deze attributen vormen een eerbetoon aan de geleerdheid en het indrukwekkende oeuvre van Augustinus. Voor het eerst in deze cyclus wordt Augustinus als kerkvader afgebeeld, de belangrijkste kerkvader van het Westen. Met zijn vele tractaten en brieven onderricht hij deskundige theologen en verdedigt de leer van de kerk, terwijl hij in zijn preken de bijbel toegankelijk maakt voor geïnteresseerde leken.
De bekering van de ketter Fortunatus en De verschijning van Hieronymus aan Augustinus zijn gespiegeld: kijk maar naar de zittende figuren, de architraaf aan de linkerkant en het plafond aan de rechterkant en de lucht boven beide afbeeldingen. Een schitterende oplossing van een ingewikkeld ruimtelijk probleem!
Tekst : drs. Ger Jacobs
Foto’s : Jan van Lierop, Ger Jacobs, Jan-Martijn van der Werf, en de iconografie op http://www.augustinus.it/iconografia/index.htm.
Met dank aan de Augustijnen van San Gimignano.