Aurelius Augustinus
Ennarrationes in Psalmos 1-32
Als een boom aan stromend water
Uitweidingen over Psalmen 1-32
Ingeleid, vertaald en van aantekeningen voorzien door Ben Bongers en Hans van Reisen.
Uitgeverij Damon; Eindhoven 2025
705 p; hardback; € 59,90
Isbn 978 94 6340 372 6
Het Boek der psalmen vormt misschien wel het hart van de bijbel. De 150 gedichten worden in elk geval het meest gelezen en overdacht tijdens het dagelijks gebedsleven van christenen. Het christelijk getijdengebed sluit op zijn beurt weer aan bij oudere joodse tradities. Jezus van Nazaret vormt in die tradities een scharnierpunt: van Hem wordt verhaald dat Hij trouw was aan de joodse gebedspraktijken en tijdens zijn leven geregeld de tempel in Jeruzalem bezocht of een synagoge elders. In zekere zin vormen de psalmen de bezieling van Jezus’ gebedsleven. Zij zijn in de loop der eeuwen dan ook veelvuldig vertaald en op muziek gezet.
Augustinus besteedde veel tijd en aandacht aan het zorgvuldig bidden van de psalmen. Die bad hij alleen, met zijn huisgenoten in de kloosterkapel of met leden van de geloofsgemeenschap in een kerk. Ons ontbreekt het aan nauwkeurige gegevens daarover. Wel is ons van hem een volledige vers-voor-vers toelichting op alle psalmen overgeleverd. Met tussenpozen heeft hij daaraan ongeveer dertig jaar lang gewerkt, van 392 tot en met 422.
Augustinus’ psalmbeschouwingen werden al tijdens zijn leven geordend, maar ontvingen pas veel later de verzamelnaam enarrationes in Psalmos. Achter de titel gaan verschillende testgenres schuil. De enarrationes over de psalmen 1-32 bevatten vooral uiteenzettingen van vóór 395. In die reeks zijn later elf preken of sermones over acht verschillende psalmen ertussen gevoegd. De toelichtingen op de psalmen 1-14 bieden een vrij uitvoerige vers-voor-vers uitleg. Die op de psalmen 15-32 zijn min of meer allegorische parafrasen en daarom wat lastiger te lezen. De bundel als geheel biedt zo een kleurrijk palet van de nog jonge bijbelcommentator Augustinus. Zijn psalmuitweidingen vormen een mooie aanvulling op de bezieling waarmee hij in dezelfde jaren bijvoorbeeld Jezus’ bergrede van commentaar voorzag. Hij identificeerde Jezus bij uitstek met de rechtvaardigheid, die in de eerste psalm wordt bezongen als een boom aan stromend water.
Voor meer informatie en bestelling: damon.nl => Als een boom aan stromend water.